PHP چیست؟
PHP یک زبان برنامهنویسی سمت سرور است که برای ایجاد صفحات وب پویا طراحی شده است. این زبان به دلیل سادگی، قدرت و کارایی خود، به یکی از پرکاربردترین زبانها در توسعه وب تبدیل شده است.
تاریخچه زبان PHP
زبان PHP در سال 1994 توسط راسموس لردورف توسعه داده شد. در ابتدا با نام “Personal Home Page” شناخته میشد، اما با تکامل زبان، نام آن به “PHP: Hypertext Preprocessor” تغییر یافت. امروز PHP در قلب بسیاری از سیستمهای مدیریت محتوا و وبسایتهای پویا قرار دارد.
چرا باید PHP یاد بگیریم؟
مزایای PHP در توسعه وب
- رایگان و متنباز: PHP کاملاً رایگان است و به طور متنباز ارائه میشود.
- سازگاری بالا: روی اکثر سرورها و سیستمعاملها از جمله ویندوز، لینوکس و مک کار میکند.
- جامعه گسترده: منابع یادگیری، کتابخانهها و انجمنهای فعالی برای PHP وجود دارد.
کاربردهای گسترده PHP
- توسعه وبسایتهای پویا
- ساخت سیستمهای مدیریت محتوا
- ایجاد API و خدمات سمت سرور
- پیادهسازی فروشگاههای آنلاین
نصب و راهاندازی PHP
نصب PHP روی ویندوز
برای نصب PHP در ویندوز، میتوانید از بستههای آماده مانند XAMPP یا WAMP استفاده کنید. این ابزارها شامل PHP، MySQL و Apache هستند و نصب آنها ساده است.
نصب PHP روی لینوکس و مک
در لینوکس، با استفاده از دستور زیر میتوانید PHP را نصب کنید:
sudo apt install php
در مک، Homebrew ابزاری عالی برای نصب PHP است.
اولین برنامه PHP شما
پس از نصب PHP، یک فایل با پسوند .php
بسازید و کد زیر را در آن قرار دهید:
<?php
echo "سلام دنیا!";
?>
این فایل را در مرورگر باز کنید تا خروجی “سلام دنیا!” را مشاهده کنید.
ساختار کد در PHP
متغیرها و انواع دادهها
در PHP متغیرها با $
تعریف میشوند. به عنوان مثال:
$name = "علی";
$age = 30;
عملگرها در PHP
عملگرها شامل +
, -
, *
, /
برای محاسبات ریاضی هستند.
شرطها و حلقهها در PHP
دستورات شرطی (if, else, elseif)
برای اجرای شرطها میتوانید از کد زیر استفاده کنید:
if ($age > 18) {
echo "شما بالغ هستید.";
} else {
echo "شما خردسال هستید.";
}
حلقههای for و while
حلقهها برای تکرار عملیات مفید هستند:
for ($i = 0; $i < 5; $i++) {
echo $i;
}
توابع در PHP
ساخت توابع سفارشی
شما میتوانید توابع خود را تعریف کنید:
function greet($name) {
return "سلام " . $name;
}
توابع داخلی PHP
PHP دارای توابع داخلی زیادی مانند strlen()
برای محاسبه طول رشته است.
تعامل با پایگاه داده
اتصال به MySQL با PHP
برای اتصال به MySQL، از کد زیر استفاده کنید:
$conn = new mysqli("localhost", "username", "password", "database");
if ($conn->connect_error) {
die("Connection failed: " . $conn->connect_error);
}
اجرای کوئریها و نمایش نتایج
$sql = "SELECT * FROM users";
$result = $conn->query($sql);
while ($row = $result->fetch_assoc()) {
echo $row["name"];
}
مدیریت فرمها در PHP
ارسال داده با متد GET و POST
اطلاعات فرمها با روشهای GET و POST ارسال میشوند:
$name = $_POST["name"];
اعتبارسنجی دادههای ورودی
برای امنیت، دادهها را بررسی و فیلتر کنید:
$name = htmlspecialchars($_POST["name"]);
مفهوم سشنها و کوکیها در PHP
ایجاد و مدیریت سشنها
برای ذخیره اطلاعات کاربر:
session_start();
$_SESSION["username"] = "علی";
استفاده از کوکیها برای ذخیره دادهها
setcookie("user", "علی", time() + (86400 * 30), "/");
مدیریت خطاها در PHP
انواع خطاها
- خطاهای نحوی
- خطاهای منطقی
رفع خطاها با دستورات مناسب
try {
// کد حساس
} catch (Exception $e) {
echo "خطا: " . $e->getMessage();
}
کار با فایلها در PHP
خواندن و نوشتن فایلها
$file = fopen("data.txt", "r");
echo fread($file, filesize("data.txt"));
fclose($file);
آپلود فایلها
move_uploaded_file($_FILES["file"]["tmp_name"], "uploads/" . $_FILES["file"]["name"]);
فریمورکهای محبوب PHP
معرفی لاراول، کدایگنایتر و سیمفونی
این فریمورکها فرآیند توسعه را تسهیل کرده و امکانات زیادی ارائه میدهند. لاراول، با امکانات پیشرفته خود، بهعنوان یکی از محبوبترین انتخابها شناخته میشود.
مزایای استفاده از فریمورکها
- افزایش سرعت توسعه
- امنیت بیشتر
- ساختار کد بهینه
آینده PHP در توسعه وب
PHP همچنان در دنیای توسعه وب محبوب است و با بروزرسانیهای منظم، ابزارهای جدید و پشتیبانی از فریمورکها، همچنان زبانی پرکاربرد برای توسعهدهندگان باقی میماند.